Podatek bankowy, często określany jako podatek od aktywów finansowych, to specyficzny rodzaj obciążenia podatkowego, którego celem jest dodatkowe opodatkowanie instytucji finansowych. Jego koncepcja zakłada, że banki i inne instytucje finansowe, korzystające z wyjątkowo korzystnych warunków rynkowych i generujące znaczne zyski, powinny w większym stopniu przyczyniać się do budżetu państwa. Jest to sposób na zrównoważenie ryzyka systemowego, jakie niosą ze sobą działania tych podmiotów.

Historia i przesłanki wprowadzenia

Podatek bankowy nie jest nowym pomysłem. Został wprowadzony w różnych krajach, głównie po globalnym kryzysie finansowym w 2008 roku. Przesłanką do jego wprowadzenia była chęć odzyskania części środków, które państwa wydały na ratowanie banków w trakcie kryzysu. W dodatku miał on na celu zwiększenie stabilności sektora finansowego przez akumulację funduszy na wypadek przyszłych kryzysów.

Zasady funkcjonowania i obliczania podatku

Mechanizm obliczania podatku bankowego różni się w zależności od kraju. Zazwyczaj opiera się on na procentowej wartości pewnych aktywów bankowych lub dochodów. W Polsce podatek naliczany jest od wartości aktywów ponad określony próg. Podatek ten ma charakter periodyczny, co oznacza, że instytucje finansowe muszą go odprowadzać regularnie, zazwyczaj co miesiąc lub kwartał.

Wpływ na sektor bankowy i gospodarkę

Wprowadzenie podatku bankowego wywołuje mieszane reakcje. Z jednej strony, zwiększa on dochody budżetowe państwa, z drugiej – może prowadzić do ograniczenia zdolności kredytowej banków. Istnieje obawa, że banki przeniosą część kosztów podatku na klientów, poprzez wyższe opłaty i marże kredytowe. Długoterminowy wpływ podatku bankowego na gospodarkę jest przedmiotem debaty ekspertów.

Podatek bankowy w Polsce

W Polsce podatek bankowy został wprowadzony w 2016 roku. Obciąża on instytucje finansowe, takie jak banki, firmy ubezpieczeniowe oraz niektóre instytucje pożyczkowe. Jego wprowadzenie spotkało się z różnorodnymi opiniami, zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi. Debata na temat jego skuteczności i wpływu na polski sektor finansowy nadal jest żywa.